Impact of potential leakage from the sub-seabed CO2 storage site on marine environment at relevant hydrostatic pressure

Data	Wydarzenie	Opis / Zdjęcie
23 kwietnia 2014	Konferencja inaugurująca Polsko-Norweski Program BadawczyHotel Marriott, Warszawa	Prezentacja projektu CO2MARINE (Adam Sokołowski)
24-26 wrzesnia 2014	Spotkanie inaugurujące projektSpotkanie Komitetu SterującegoSealab,NTNU/SINTEF, Trondheim, Norwegia
październik 2014 – czerwiec 2015	Zaprojektowanie i konstrukcja rotacyjnego uchwytu na próby do komory TiTank(WP1-3)SINTEF/NTNU, Trondheim, Norwegia	W instytucie SINTEF i NTNU, Trondheim zaprojektowano i wykonano rotacyjny uchwyt na pojemniki doświadczalne pozwalający na umieszczenie 51 kontenerów z osadami morskimi. Stojak jest w całości wykonany z materiałów o wysokiej odporności chemicznej (tytan i tworzywa sztuczne) w celu ograniczenia ryzyka zanieczyszczenia próbek w czasie eksperymentów hiperbarycznych. Konstrukcja stojaka umożliwia automatyczną rotacją pojemników wewnątrz komory hiperbarycznej TiTank i wyciąganie pojemników przez port dekompresyjny bez konieczności otwierania komory.
styczeń 2015	Stabilizacji osadów morskich – doświadczenia laboratoryjne (WP1) Uniwersytet Gdański	W Instytucie Oceanografii Uniwersytetu Gdańskiego zrealizowano pilotażowe doświadczenia laboratoryjne mające na celu określenie czasu stabilizacji powierzchniowych osadów morskich z Zatoki Gdańskiej. Z powodu zmiany parametrów osadów w trakcie zbioru i transportu, przed rozpoczęciem doświadczeń osady wymagają stabilizacji w celu przywrócenia ich wyjściowych właściwości.Doświadczenia prowadzono w temperaturze 7⁰C przez siedem dni. Po 3, 5, 6 i 7 dniach od rozpoczęcia inkubacji mierzono następujące parametry w wodzie naddennej (1,5 cm powyżej powierzchni osadów): DSi, PO43-, NO2- i O2. Na podstawie zaobserwowanych zmian czasowych, wyznaczono okres stabilizacji na 6-7 dni, co potwierdzają również wyniki analogicznych badań przeprowadzonych wcześniej w ramach projektu COST-IMPACT.
styczeń 2015	Publikacja dotycząca modelowania właściwości chemicznych w strefie kontaktu woda-osad(Yakushev et al., 2014)(WP2) NIVA, Oslo, Norwegia	Yakushev E.V., Protsenko E.A., Bruggeman J. 2014. Bottom RedOx Model (BROM) general description and application for seasonal anoxia simulations. NIVA Rapport 6758-2014, ISBN 978-82-577-6493-7
luty 2015	Wykonanie automatycznego system rozcieńczania wody(WP1-3) SINTEF/NTNU, Trondheim, Norwegia	W celu dopasowania podstawowych właściwości chemicznych wody morskiej (zasolenie, pH wody, całkowita alkaliczność), która dostarczana jest z fiordu Trondheimsfjorden do komory hiperbarycznej TiTank w SINTEF (Trondheim) do warunków bałtyckich, zaprojektowano i wykonano automatyczny system rozcieńczania wody. Wykorzystanie w doświadczeniach wody o parametrach zbliżonych do parametrów wody naddennej z Zatoki Gdańskiej pozwoli zmniejszyć stres dla zwierząt związany z prowadzeniem eksperymentu w warunkach laboratoryjnych. Po zastosowaniu rozcieńczenia wody w odpowiedniej proporcji uzyskano roztwór, którego większość parametrów nie odbiegała od wody bałtyckiej. Różnice w stężeniu niektórych składników takich jak K, Ca, Fe i substancje humusowe uznano za nieistotne.
26 luty, 2015	Spotkanie uczestników Polsko-Norweskich i Czesko-Norweskich projektów CCS w ramach EEA i Norway Grants Research Council of Norway, Oslo, Norwegia	Prezentacja projektu CO2MARINE (Evgeniy Yakushev)
styczeń-marzec 2015	Zbiór próbek w Zatoce Gdańskiej(WP3) Uniwersytet Gdański	W okresie od stycznia do marca 2015 roku na pokładzie jednostki badawczej Instytutu Oceanografii UG „Oceanograf II” i statku „Hestia” przeprowadzono trzy morskie kampanie zbioru próbek w celu zdefiniowania rejonów występowania nereidy Hediste diversicolor i rogowca bałtyckiego Macoma balthica na obszarze Zatoki Gdańskiej. Próbki powierzchniowych osadów dennych zbierano czerpakiem szczękowym Van Veena (powierzchnia czerpalna 0.1 m2) i dragą denną o rozmiarach 30 x 139 x 50 cm i wielkości oczka sitaki 1 mm. W oparciu o uzyskane dane dotyczące zagęszczenia, wyznaczono stanowiska badawcze, skąd organizmy będą zbierane do doświadczeń laboratoryjnych:- MW (głębokość wody 30 m) – Macoma balthica- Martwa Wisła (5 m) – Hediste diversicolor.
luty-kwiecień 2015	Przyswajanie pokarmu przez wybrane gatunki bentosowe – doświadczenia laboratoryjne(WP3) Uniwersytet Gdański	Celem określenia przydatności mieszaniny mikroglonów planktonowych hodowanych w BioTrix, Dag Altin, Trondheim, Norwegia jako pokarmu dla fauny bentosowej w czasie eksperymentów hiperbarycznych w komorze TiTank, przeprowadzono doświadczenia laboratoryjne z wykorzystaniem dwóch modelowych gatunków bentosowych: rogowca bałtyckiego Macoma balthica i nereidy Hediste diversicolor. Podawany pokarm składał się z trzech gatunków glonów w proporcji 1:1:1, Dunaliella tertiolecta (średnia wielkość komórek 9.6 µm), Rhodomonas balthica (7.6 µm) i Isochrysis galbana (4.6 µm). Eksperyment prowadzony był w temperaturze 10⁰C przez dwa tygodnie, a sumaryczna koncentracja glonów wynosiła 30 106 komórek/l. W czasie doświadczenia odnotowano 100% przeżywalność i znaczną aktywność lokomotoryczną wszystkich osobników obydwu gatunków, co wskazuje na dobrą asymilację i wysoką wartość odżywczą podawanego pokarmu.
styczeń-czerwiec 2015	Opracowanie i walidacja metody pomiaru aktywności enzymatycznej(WP3) GUMED/ Uniwersytet Gdański	W Gdańskim Uniwersytecie Medycznym w oparciu o metody stosowane u kręgowców, zoptymalizowano i przetestowano procedury analityczne do pomiaru aktywności enzymatycznej u rogowca bałtyckiego Macoma balthica i nereidy Hediste diversicolor dla następujących enzymów:dehydrogenaza mleczanowa (LDH), dehydrogenaza izocytrynianowa (IDH), enzym jabłczanowy (ME), dehydrogenaza glukozo-6-fosforanowa (G-6PDH), katalaza (CAT), dysmutaza ponadtlenkowa (SOD), peroksydaza glutationowa (GPx), anhydraza węglanowa (CA), esteraza węglanowa, transferaza S-glutationowa.Planuje się również przeprowadzenie optymalizacji metod analitycznych do oznaczania u bezkręgowców morskich aktywności innych enzymów m.in., reduktazy glutationowej, GSH i dehydrogenazy oktopinowej.
17 kwiecień 2015	Spotkanie robocze uczestników projektu CO2MARINESealab, NTNU/SINTEF, Trondheim, Norwegia	Omówienie dotychczasowej realizacji zadań przewidzianych w projekcie.
24-27 maja 2015	18.sympozjum Pollutant Responses in Marine Organisms (PRIMO) Symposium Carion Hotel,Trondheim, Norwegia	Prezentacja posterowa projektu CO2MARINE (Karen Marie Hammer)
styczeń-czerwiec, 2015	Doświadczenie pokarmowe na Hediste diversicolor(WP3) GUMED/University of Gdansk, Poland	Zoptymalizowane metody oznaczania aktywności enzymatycznej zostały przetestowane w doświadczeniu pokarmowym u wieloszczeta Hediste diversicolor, którego osobniki zebrano w Zatoki Gdańskiej (Bałtyk Południowy). Zwierzęta poddano krótkotrwałemu głodzeniu (48 godzin), a następnie karmieniu przez 12 godz. w celu prześledzenia zmian w aktywności enzymatycznej wskutek zmieniającej się dostępności pokarmu.Nie wykryto różnic w aktywności głównych enzymów metabolicznych takich jak dehydrogenaza mleczanowa (LDH), dehydrogenaza izocytrynianowa (IDH), enzym jabłczanowy (ME), dehydrogenaza glukozo-6-fosforanowa (G-6PDH), jak również enzymów detoksykacyjnych (katalaza – CAT, dysmutaza ponadtlenkowa – SOD, peroksydaza glutationowa – GPx). Uzyskane wyniki wskazują, że nereida jest mało wrażliwa na krótkotrwałe niedobory pożywienia, które nie mają wpływu na status metaboliczny tego wieloszczeta

16-21 sierpień, 2015	Sympozjum Goldschmidt 2015 Conference(WP2) Prague Congress Centre, Prague	Referat “Modelling sediment/water interface biogeochemistry changes forced by seasonal anoxia.” (Evgeniy Yakushev)
listopad, 2015	Testy systemu doświadczalnego(WP1-3) SINTEF/NTNU, Trondheim, Norwegia	W laboratorium Sealab w Trondheim przeprowadzono kompleksowe testy systemu doświadczalnego obejmującego: komorę hiperbaryczną Karl Erik TiTank, pół-automatyczny rotacyjny uchwyt na próby, automatyczny system rozcieńczania wody oraz dozowniki odczynników chemicznych i fitoplanktonu (schemat poniżej), w warunkach ciśnienia roboczego 30 bar i 9 bar. Przeprowadzone próby wykazały pełną sprawność techniczną systemu.
listopad 27-grudzień 8, 2015	Doświadczenie pilotażowe w komorze TiTank(WP1-3) SINTEF/NTNU, Trondheim, Norwegia	W celu zweryfikowania sprawności system doświadczalnego w warunkach analogicznych do tych, jakie zaplanowano w czasie ekspozycji na CO2 oraz dla oceny reakcji biologicznych małży i wieloszczetów na warunki w trakcie transportu zwierząt do Norwegii i przetrzymywania w laboratorium, przeprowadzono doświadczenie pilotażowe w komorze TiTank z osadami dennymi i makrofauną bentosową zebranymi w Zatoce Gdańskiej. Wyniki przeprowadzonych analiz wykazały, ze wszystkie elementy systemu doświadczalnego działają prawidłowo, a sztuczne warunki laboratoryjne nie powodują dużego stresu u badanych zwierząt.Większość parametrów chemicznych wody w komorze hiperbarycznej TiTank stabilizowało się w ciągu 5-7 dni, a stężenie rozpuszczonego O2 utrzymywało się nawet na poziomie wyższym (ok. 100% saturacji) od tego, które obserwuje się w strefie przydennej w Zatoce Gdańskiej (15%).W oparciu o uzyskane dane pomiarowe opracowano ostateczny schemat i protokół doświadczeń laboratoryjnych.
grudzień 14-15, 2015	Pierwsze roczne spotkanie uczestników projektu CO2MARINESpotkanie Komitetu SterującegoSealab, NTNU/SINTEF, Trondheim, Norwegia	Pierwsze roczne spotkanie uczestników projektu CO2MARINE oraz spotkanie Komitetu Sterującego odbyło się w Sealab w Trondheim, Norwegia. Celem spotkania było: (1) sprawozdanie i podsumowanie stopnia zaawansowania realizacji zadań projektowych, (2) dyskusja powstałych rozbieżności z harmonogramem i budżetem projektu, (3) opracowanie szczegółowych planów pracy na 2016 rok oraz (4) omówienie przewidywanych zmian w realizacji projektu.
grudzień 30, 2015-marzec 22, 2016	Pierwsze doświadczenie ekspozycyjne w komorze TiTank(WP1-3) SINTEF/NTNU, Trondheim, Norwegia	Pierwsze doświadczenie laboratoryjne nad wpływem zwiększonego stężenia CO2 na procesy geochemiczne w osadach i uwalnianie pierwiastków śladowych, metali ciężkich i zanieczyszczeń organicznych do wody oraz ich oddziaływaniem na organizmy morskie w warunkach hipebarii (9 bar) przeprowadzono przy odczynie wody odpowiadającym sytuacji środowiskowej w Zatoce Gdańskiej (pH 7.7). Eksperymenty zrealizowano z wykorzystaniem osadów dennych i organizmów makrofauny bentosowej zebranych na dwóch stanowiskach badawczych w Zatoce Gdańskiej w hiperbarycznej komorze TiTank znajdującej się w laboratorium Sealab w Trondheim, Norwegia przy następujących parametrach:- łączny czas ekspozycji: 81 dni (7 dni stabilizacji osadów, 14 dni aklimatyzacji organizmów, 60 dni właściwej ekspozycji)- stężenie CO2 ~400 mg CO2 dm-3 (pH wody 7.7)- ciśnienie hydrostatyczne 9 bar (co odpowiada głębokości wody 80 m)- temperatura 10°C – stały dopływ pożywki z żywym fitoplanktonem – terminy próbkowania: 0 dzień(d), 1d, 3d, 10d, 20d, 30d, 45d, 60d
4 maj, 2016	Spotkanie robocze uczestników projektu CO2MARINESealab, NTNU/SINTEF, Trondheim, Norwegia	Omówienie dotychczasowej realizacji zadań przewidzianych w projekcie, opracowanie założeń logistycznych i technicznych do następnego doświadczenia.
5 maj, 2016-25, czerwiec 2016	Drugie doświadczenie ekspozycyjne w komorze TiTank(WP1-3) SINTEF/NTNU, Trondheim, Norwegia	Drugie doświadczenie laboratoryjne z wykorzystaniem osadów dennych i organizmów makrobentosowych z Zatoki Gdańskiej nad wpływem zwiększonego stężenia CO2 na procesy geochemiczne i biologiczne w warunkach hipebarii (9 bar) przeprowadzono przy odczynie wody 6.3, co odpowiada najniższemu stężeniu CO2 w wodzie, które przewidziano w projekcie, że może wystąpić wskutek potencjalnego wycieku CO2 z podziemnego składowiska geologicznego w południowym Bałtyku. W oparciu o wyniki zebrane w czasie pierwszego doświadczenia, wprowadzono modyfikacje do schematu i organizacji eksperymentu:- łączny czas ekspozycji: 50 dni (10 dni stabilizacji osadów i aklimatyzacji organizmów, 40 dni właściwej ekspozycji)- stężenie CO2 ~10000 mg CO2 dm-3 (pH wody 6.3)- ciśnienie hydrostatyczne 9 bar (co odpowiada głębokości wody 80 m)- temperatura 10°C – stały dopływ pożywki z żywym fitoplanktonem – terminy próbkowania: 0 dzień(d), 3d, 10d, 15d, 20d, 30d, 40d.

Kalendarz wydarzeń